Güneş Sisteminin En Yüksek Dağıyla Tanışın "Olympus Mons"

         
                    Güneş sistemimiz içindeki en büyük dağ , Mars ya da bir diğer adıyla Merih gezegeninde bulunan Olympus Mons'tur. Olympus Mons, ismini antik yunanda tanrıların evi kabul edilen ve bu sebepten kutsal sayılan Olympos dağından alır ki dünyada Olympos adıyla bir çok dağ mevcuttur.

             Olympus Mons'un Yüksekliği Nedir ?

                       Bu dağın yüksekliği yaklaşık olarak 26.400 metredir. Bu yükseklik , Mars'ta deniz yüzeyi olmadığından  Mars yüzeyinde ortalama bir kot referans alınarak ölçülmüştür.  Olympos Mons çok eski bir kalkan volkanıdır. Dağın Büyüklüğünün sebebi kalkan volkanı olmasından ileri gelir. Dünyadaki en büyük dağ olan Hawaii Adalarındaki  Mauna Kea dağı 10.200 metredir.  Yani Marstaki  Olympus dağı , dünyadaki en büyük dağ olan Mauna Kea'dan  2,5 kat daha büyüktür. Bu iki dağı kıyaslamak ikisinin de kalkan volkanı olması sebebiyle oldukça doğrudur.

               Olympus Mons'u Biraz Daha Yakından Tanıyalım

            Olympus Mons'un yükseliği kadar genişliği de devasadır . Bu yüzden yukarıda fark ettiyseniz yükseklik değil de büyüklük dedim . Bu dağın eni yaklaşık olarak  600 km'dir  . Bu , dünyamıza göre devasa bir büyüklük kaldı ki dünyanın yarısı kadar olan Mars'a göre çok çok devasa bir büyüklüktür . Mukayesenin daha iyi yapılabilmesi için bir görselle örnek verelim .

                       Görselde göründüğü gibi Olympus dağını Türkiye'ye yerleştirirsek ortalama bu kadar alan kaplayacak . Bu inanılmaz bir büyüklük . Bu büyüklük nereden geliyor onu anlatalım.

              Olympus Mons'un Büyüklğü nereden geliyor ?

                  Bu dağın bir kalkan volkanı olduğu söylemiştik . Kalkan volkanların özelliği bazaltik olmasıdır . Bazik volkanların viskozitesi düşüktür ve bu sayede çıkan lavlar oldukça uzun mesafeler kat edebilir. Lavlar uzun mesafelere gittiği için üst üste birikerek aşina olduğumuz konik bir dağ yapısı oluşturamaz . Ancak kubbe şeklinde bir yapı oluşturabilir.   Yine bir mukayese yapacak olursak , dünyadaki en büyük dağ olan Mauna Kea sadece 150  km genişliğindedir. Yani Olympus dağı genişlik olarak ta dünyadaki rakibinden 4 kat daha büyüktür.

                 Olympus Dağının Morfolojisi 

                   Olympus dağına morfolojik olarak bakacak olursak kenarlarının oldukça dik yamaçlarla sonlandığını görüyoruz. Dağın daha zayıf olan kenarları marstaki aşındırıcı etmenlerden ötürü oldukça deforme olmuşa benziyor. Zirvesine yani tepesine baktığımızda küçük bir krater görüyoruz .Küçük dediğime bakmayın tahminimce Mauna Kea adasından daha büyüktür :) .  Bu krater ,  muhtemelen kendini tüketen magmadan sonra üst kısımda katılaşan lavların çökmesiyle oluşmuşa benziyor.



                  Tüm bu olgulardan sonra geçmişte Mars'ta çok çok büyük bir  volkanik aktivite olduğu açıkça görünmekte . Mars'a kızıllığını veren şey bu büyük volkanik aktivitelerden dolayı açığa çıkan bazaltlardır . Mars atmosferinde %96 Co2 olmasının sebebi de muhtemelen bu volkanik aktivitedir .Hatta geçmişte Mars'ta yaşam varsa , bitiren de muhtemelen bu volkanik olaylardır.